مصرف انرژی در انواع آسانسور
در این مطلب به بررسی مصرف برق آسانسور هیدرولیک به عنوان یکی از انواع آسانسور پرکاربرد می پردازیم. در عصر حاضر که شاهد حساسیت های بیشتری بر جنبه های مخرب زیست محیطی مصرف بی رویه انرژی و همچنین وضوح محدودیت منابع هستیم یکی از شاخص های بسیار مهم در ارزیابی انواع ماشین آلات میزان مصرف انرژی آنها است. محاسبه مصرف برق آسانسور بعنوان یکی از ماشین های دائمی در ساختمان ها که هر روز بارها مورد استفاده قرار می گیرد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. استفاده از تجهیزات و روش هایی مانند درایو در برخی از سیستم های عملکردی آسانسور، موجب صرفه جویی در مصرف انرژی می شود.
مصرف برق آسانسور هیدرولیک
در تبلیغات تجاری شرکت های ارائه دهنده آسانسور، بعضا اغلب توضیحات نادرست و گمراه کننده ای در رابطه با مصرف برق آسانسور هیدرولیکی عنوان می شود. برخی از آنها برای جلب نظر مشتریان در کم بودن مصرف این نوع آسانسور مبالغه می کنند و برخی دیگر برای جلب نظر مشتریان به انواع سیستم های دیگر مانند کششی، آسانسورهای هیدرولیک را پرمصرف معرفی می کنند. در این نوشته تلاش کرده ایم تا مصرف برق این نوع آسانسور را با موضعی بیطرفانه و از نقطه نظر فنی ـ اجرایی بررسی کنیم.
محاسبه مصرف برق آسانسور هیدرولیک
برای محاسبه برق آسانسور هیدرولیک باید مکانیزم عملکرد آن را در نظر داشت. آسانسورهای هیدرولیکی در جهت بالا با موتور روشن عمل می کنند و در جهت پایین موتور خاموش است. در حقیقت حرکت جهت پایین با فعال شدن شیر های برگشت و استفاده از نیروی وزن کابین صورت می گیرد. بنابراین در محاسبه برق باید مقدار مصرف برق موتور را فقط در زمان حرکت به بالا منظور کرد. شیرهای کنترل در هر دو جهت بالا و پایین فعال هستند.
مصرف کننده ها در آسانسور هیدرولیک
برای محاسبه مصرف برق آسانسور هیدرولیک باید ابتدا مصرف کننده های سیستم را شناسایی کرد. منظور از مصرف کننده ها هر یک از وسایل و قطعات الکتریکی است که به نحوی با بهره گیری از انرژی الکتریکی عمل می کنند. مصرف کننده ها شامل مواردی از قبیل الکتروموتور، شیرهای کنترل و … هستند که در ادامه شرح داده می شوند.
الکتروموتور
اصلی ترین مصرف کننده در آسانسور هیدرولیک الکتروموتور است. الکتروموتور بعنوان یک مبدل انرژی، با دریافت انرزی الکتریکی آن را به انرژی مکانیکی تبدیل می کند. بدین ترتیب از طریق چرخش روتور، پمپ به گردش در آمده و روغن در مدار هیدرولیک جاری می شود. مقدار مصرف برق الکتروموتور به توان نامی آن بستگی دارد. توان موتور تابعی از میزان فشار عملیاتی و نرخ جریان واقعی هیدرولیک است. بدیهی است که ضرایب اطمینان گوناگونی در محاسبه توان لحاظ می شوند. در هر صورت مصرف برق الکتروموتور براحتی با در دست داشتن توان نامی آن که از روی پلاک موتور قابل مشاهده است تعیین می گردد.
شیرهای کنترل جریان
عملکرد شیرهای کنترل هیدرولیک مورد استفاده در آسانسور هیدرولیک بر پایه سولنوئید است. سولنوئیدهای شیر، انرژی الکتریکی را از طریق سیم پیچ بوبین به جریان مغناطیسی تبدیل کرده و مجاری روغن را باز و بسته میکنند. بوبین ها فقط در زمانی که آسانسور عمل می کند فعال شده و برق مصرف می کنند. به عبارت دیگر آنها در وضعیت نرمال بسته هستند. ولتاژ و جریان نامی شیرهای برقی متفاوت است. یک شیر برقی معمولی با چهار بوبین می تواند با ولتاژ 24 دی سی و جریان 1.1 آمپر عمل کند.
کابین و درب ها
کابین آسانسور دارای اجزایی است که برخی از آنها مانند چراغ روشنایی، هواکش، نمایشگر اسپیکر و آلارم با برق کار می کنند. معمولا این موارد در زمان حرکت یا استفاده از آسانسور فعال می شوند و در حالت عادی خاموش می باشند. همچنین درب های اتوماتیک کابین و طبقات دارای موتوری هستند که باز و بسته شدن آنها با انرژی الکتریکی صورت می گیرد. نمایشگر پنل کنترل طبقات را نیز به این فهرست اضافه کنید. کلیه موارد مزبور، جنبه عمومی داشته و در انواع سیستم های آسانسور از جمله هیدرولیک و کششی ثابت بوده و تفاوت چندانی ندارند.
سیستم کنترل و ادوات چاه آسانسور
برخی عملکردهای تابلو فرمان و ادوات الکتریکی دیگری که نقش کنترل در سیستم آسانسور دارند در حالت آماده به کار نیز برق مصرف میکنند. به عبارت دیگر چه آسانسور در حال حرکت باشد و چه ثابت این موارد دائما در حال مصر برق هستند. همچنین سنسورها و روشنایی چاه آسانسور نیز از جمله مصرف کننده ها محسوب می شوند.
نقش درایو در مصرف برق
در برخی از پاوریونیت ها راه اندازی موتور از طریق درایو صورت می گیرد. درایو از طریق تغییر فرکانس، سرعت چرخش موتور را تنظیم می کند. با استفاده از درایو می توان موتور را به آرامی با یک شتاب ملایم از حالت سکون به دور نامی رساند. بکارگیری درایو علاوه بر این مزیت، جریان مصرفی راه اندازی را نیز کاهش به صورت قابل ملاحظه ای کاهش می دهد. در نتیجه استفاده از درایو می توان در مصرف برق صرفه جویی قابل ملاحظه ای داشت.
مقایسه مصرف برق انواع آسانسور
در اینجا دو نوع آسانسور هیدرولیک و کششی مورد بررسی قرار گرفته اند. در آسانسورهای کششی وزنه های تعادل کمک می کنند تا نیروی کمتری توسط موتور صرف شود. مکانیزم به این صورت است که سیم بکسل ها از یک طرف کابین را نگه داشته و پس از چرخش روی فلکه موتور در سمت دیگر به وزنه های تعادل محکم شده اند. با بالا رفتن کابین وزنه تعادل به سمت پایین حرکت می کند. با این روش توان موتور به اندازه قابل توجهی کاهش می یابد.
بنابراین مصرف برق نیز کمتر خواهد بود. از سوی دیگر باید توجه داشت که در سیستم های کششی موتور در هر دو جهت حرکت عمل می کند. اما در سیستم های هیدرولیک با وجود اینکه توان موتور بالاتر است، در حرکت جهت پایین موتور خاموش است. این دو موضوع در کنار هم باعث باید دیده شود و نمی توان اختلاف فاحشی در مصرف برق آسانسور هیدرولیک و کششی از نظر عملکرد موتور مشاهده نمود.
راهکارهایی برای کاهش مصرف برق آسانسور هیدرولیک
ظرفیت واقعی آسانسور در طراحی
در بسیاری از موارد در مرحله تامین تجهیزات و خرید آسانسور، سازندگان یا مصرف کنندگان گرایش دارند ظرفیت بالاتر از حد نیاز معمول را خریداری کنند. ظرفیت بالاتر به معنی توان بالاتور موتور و در نتیجه مصرف برق بیشتر است. به جز این، هزینه استهلاک و نیز خرید اولیه نیز به مراتب گران تر خواهد بود. بنابراین بهتر است این مسائل به دقت مورد بررسی قرار گیرند و انتخاب سیستم بر مبنای فاکتورهای اقتصادی صورت پذیرد.
کاهش سرعت آسانسور تا حد نیاز واقعی
در بسیاری از موارد آسانسور هیدرولیک برای طول مسیر جابجایی کوتاهی نصب می شود. در این شرایط سرعت کمی برای حرکت دستگاه کافی است. با سرعت کمتر، پمپ کوچکتر و در نتیجه الکتروموتوری با توان کمتر مورد نیاز است. بدیهی است در این شرایط صرفه جویی قابل ملاحظه ای در برق مصرفی خواهد شد.
بکارگیری درایو
استفاده از درایو در پاوریونیت آسانسور همانطور که در این مقاله شرح داده شد، میتواند به کاهش مصرف برق تا حدود زیادی کمک کند. البته پاوریونیت هایی که با درایو عمل می کنند در مقایسه قیمت بالاتری دارند. اگرچه هزینه بهره برداری و مصرف برق آنها بسیار کمتر است.
بکارگیری شیر کنترل الکترونیکی
شیرهای کنترل الکترونیکی نیز باعث کاهش مصرف برق آسانسور هیدرولیک می شوند. پاوریونیت های مجهز به شیر الکترونیک نیز قیمت بسیار بالاتری دارند. ولی ضمن این که کیفیت عملکرد بالاتری ارائه می نمایند در هزینه های انرژی نیز صرفه جویی می کنند.